هنگامی که می‌خواهید فرایند طراحی استراتژی برندینگ خود را آغاز کنید، باید مراحل بسیاری را پشت بگذارید و گام‌ها بسیاری بردارید. علاوه بر این، هر مرحله شامل زیرمجموعه‌هایی است که به مدیریت یکپارچه برند، همسو با اهداف بلندمدت نیاز دارد. در کنار آن نیز تیم‌های ارتباطات، مارکتینگ، گرافیک و محتوا مشغول این فرایند می‌شوند؛ درنتیجه ممکن است به‌دلیل تعداد نفرات و جابه‌جایی اعضای هر تیم، استراتژی مورد نظر شما در اجرا متفاوت از چیزی باشد که می‌خواستید.
فرایند طولانی، مراحل متعدد و همکاری با تیم‌های مختلف سبب می‌شود از اهداف کلیدی استراتژی برند و از مسیر اصلی منحرف شوید. مستندسازی تمامی مراحل برندسازی همان شاه‌کلید فراموش نکردن مسیر و حفظ هماهنگی در سراسر فرایند برندینگ است. شما با استفاده از ابزارهایی مثل برند بوک می‌توانید میان تیم‌های مختلف هماهنگی ایجاد کنید و در حفظ ثبات مؤثر باشید. در این مقاله درباره ماهیت برند بوک، مزیت‌ها و اهداف اصلی برندینگ بحث می‌کنیم. بعد از مطالعه این مقاله می‌توانید برای برنامه‌ریزی بهتر از خدمات طراحی برند بوک آژانس هدف نیز استفاده کنید.
برند بوک چیست؟
برند بوک سند جامع هویت برند شماست و مأموریت، ارزش‌ها و داستان برند محور اصلی آن را شکل می‌دهند. همچنین اطلاعات مرتبط با هویت بصری مثل رنگ، شعار، تایپوگرافی و لوگو در این سند جای دارند و هرکدام فصلی را به خود اختصاص می‌دهند؛ از این‌رو برند بوک با گایدلاین هویت بصری اندکی تفاوت دارد.
برند بوک سند داخلی سازمان‌ها محسوب می‌شود که تیم برندینگ، ذی‌نفعان برند و کارکنان از آن استفاده می‌کنند. برای آنکه بیشتر با مفهوم برند بوک آشنا شوید، به این مثال توجه کنید. هنگامی که به مکان‌های عمومی مثل هتل، بیمارستان، اداره پلیس و موارد مشابه مراجعه می‌کنید، برای احراز هویت مدارک شناسایی مثل کارت ملی و شناسنامه را از شما می‌خواهند.
درواقع برند بوک نقش شناسنامه هویت برند شما را دارد؛ با این تفاوت که شما نویسنده و صادرکننده این شناسنامه هستید؛ بنابراین باید آن را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که هویت برند شما را در تمامی ابعاد نشان دهد.
طراحی برند بوک چه مزایایی دارد؟
شما می‌توانید این مدرک شناسایی را در اختیار ذی‌نفعان خود قرار دهید تا مأموریت و ارزش برند را بیشتر بشناسند. همچنین راهکارهای شما را برای ایجاد ارتباط عمیق با مشتریان بهتر درک کنند. برند بوک از سه بخش اصلی مأموریت‌ها، هویت بصری و الزامات قانونی شکل می‌گیرد که در ادامه هر بخش آن را توضیح می‌دهیم. در این میان بهتر است یک بخش را به داده‌های حقوقی برند اختصاص دهید. این داده‌ها، مجموع اطلاعات حقوقی و ثبتی برند شما هستند که درصورت نیاز می‌توانید از حقوق برند خود دفاع کنید.
در اختیار داشتن این اطلاعات در قالب یک سند، دسترسی به آن را برای واحد حقوقی سازمان شما آسان‌تر می‌کند. از سوی دیگر، با استفاده از brand book می‌توانید یکپارچگی کانال‌های ارتباطی خود را حفظ کنید و شخصیت یکسانی از برند را به مشتریان خود نشان دهید؛ درنتیجه به‌راحتی برنامه‌های توسعه برند خود را پیش ببرید و از اقداماتی که هزینه ایجاد می‌کنند، جلوگیری کنید.
برند بوک چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
اصلی‌ترین هدف طراحی برند بوک ایجاد یکپارچگی، هماهنگی و ثبات بین اجزای مختلف آن و افراد اثرگذار در مراحل اجرایی برندسازی است؛ زیرا چشم‌انداز، مأموریت، ارزش‌ها، هویت بصری و الزامات قانونی را در شناسنامه برند ثبت می‌کنید و درصورت نیاز می‌توانید به آن مراجعه کنید.
این نیازمندی‌ها هنگام آنبوردینگ نفر جدید به تیم برندینگ، که لازم است از اقدامات آگاه شود، مشخص می‌شود. همچنین وقتی می‌خواهید برند خود را توسعه دهید یا دلایل منحرف شدن از مسیر اصلی خود را بیابید، برند بوک می‌تواند به حفظ یکپارچگی برند کمک کند.
علاوه بر حفظ ثبات برند، با استفاده از brand book می‌توانید فرهنگ داخلی سازمان خود را با اهداف برندتان همسو کنید؛ به این معنا که کارکنان خود را براساس چشم‌انداز برندینگ آموزش می‌دهید تا رفتارهای سازمانی آنان هماهنگ با شخصیت برند پیش برود. همچنین مجموعه فعالیت‌های بازاریابی اثربخش می‌شود و تأثیر عمیقی بر فرایند فروش دارد.
آیا اجزای اصلی برند بوک را می‌شناسید؟
تا این قسمت از مقاله با ماهیت برند بوک آشنا شدید، اهداف آن را شناختید و از مزیت‌های آن آگاه شدید. در این بخش به بررسی اجزای اصلی برند بوک می‌پردازیم. شما براساس نوع برندینگ خود می‌توانید فصل‌های متعددی را برای برند بوک خود تعریف کنید، اما بدانید هر تعداد فصلی که مدنظر دارید، باید حول سه محور چشم‌انداز، هویت بصری و الزامات قانونی باشد.
چشم‌انداز: همان‌طور که پیش‌تر در استراتژی برندینگ گفتیم، در این بخش باید ارزش‌ها، مأموریت و هر نکته‌ای که شخصیت برند شما را روشن می‌کند شرح دهید.
هویت بصری: در این بخش تمام نشانه‌های بصری مانند شعار، لوگو، تایپوگرافی، رنگ، تصاویر و تمامی ارکان مرتبط با هویت بصری را توضیح می‌دهید. همچنین ارتباط میان مأموریت و نمادهای گرافیکی را مشخص می‌کنید و نشان می‌دهید چگونه با استفاده از کلمات، عبارات، جمله‌ها و نشانه‌های بصری می‌توانید ارزش‌های کلیدی برند خود را به مخاطبان هدف منتقل می‌کنید. دستورالعمل‌های اجرایی گرافیکی برند را نیز می‌توانید در این قسمت درج کنید یا آن را در گایدلاین هویت بصری توضیح دهید.
الزامات قانونی: در مسیر طراحی برند بوک، نباید حفظ حقوق مادی و معنوی برند را فراموش کنید و ضروری است برند خود را مقابل کپی و تصاحب مالکیت آن محفوظ نگه دارید. تمام فرایند قانونی را که برای این مورد طی کردید، در برند بوک خود توضیح دهید تا درصورت لزوم دسترسی راحتی به آن داشته باشید و بتوانید از حقوق محفوظ خود دفاع کنید.
اگر نمونه برند بوک رقبای صنعت خود را بررسی کنید، متوجه می‌شوید چشم‌انداز برند، هویت برند و الزامات قانونی سه وجه اصلی برندینگ آنان را می‌سازند و هرکدام به‌طور جداگانه اجزای مشخصی دارند. درواقع این اجزا فصل‌های مختلف برند بوک را شکل می‌دهند که پیش از آغاز طراحی خوب است کارکرد هریک را بشناسید.
طراحی کاور برند بوک
کاور برند بوک یا جلد آن آشکارترین نشانه‌های هویت بصری را به همراه دارد. رنگ، لوگو و تایپوگرافی اصلی‌ترین نمادهایی هستند که باید روی جلد برند بوک نشان دهید. کاور برند بوک اولین مواجهه مخاطب با آن است؛ پس باید به‌گونه‌ای طراحی شود که ارزش‌های برند را به‌‌خوبی منتقل کند.
محتوای برند بوک
تعداد صفحات یا تعداد کلمات برند بوک وابسته به نوع برندینگ، اندازه سازمان و نوع صنعتی که در آن حضور دارید متفاوت است. بیشترین قسمتی که باید برای آن محتوا تولید کنید و زمان بگذارید، بخش سکوی برند یا (brand platform) است.
سکوی برند مجموع استراتژي برندینگ را در خود جای داده و از اجزایی مثل چشم‌انداز، مأموریت، ارزش‌ها و دستورالعمل‌ها شکل گرفته است. البته نگران نباشید؛ پلتفرم برند مفهوم جدیدی نیست و تنها نامی شایسته برای بخش چشم‌انداز برند بوک محسوب می‌شود. همچنین در این قسمت می‌توانید مفاهیمی مثل تحلیل رقبا، تحلیل مخاطبان هدف، مزیت رقابتی و دلیل باورپذیری برند خود را به‌تفصیل توضیح دهید.
پیشینه برند
در این قسمت، پیشینه برند خود را با استفاده از تکنیک‌های داستان‌سرایی تعریف کنید. صادقانه و شفاف به مخاطبان خود بگویید از کجا شروع کردید، چه اهدافی را دنبال می‌کنید و می‌خواهید به کدام نقطه دست یابید. در این بخش از زبان ساده استفاده کنید و درصورت امکان برای باورپذیری بیشتر تصاویری از سازمان خود را ارائه دهید.
گایدلاین هویت بصری
لوگو: لوگو نماینده عصاره برند شما و اولین نماد بصری است که در ذهن مخاطب ماندگار می‌شود؛ به این معنا که مخاطب، شما را با لوگو به یاد می‌آورد و ارزش‌های شما را می‌شناسد. در این قسمت طرح گرافیکی و معنای لوگو را معرفی می‌کنید و بعد از آن قوانین استفاده از آن را توضیح می‌دهید.
رنگ: مجموعه‌ای از رنگ‌هایی که می‌خواهید به کار ببرید، در این قسمت نشان دهید. ذکر رنگ‌ها به همراه کد آن به حفظ یکپارچگی برند در سراسر کسب‌وکار شما و بخش‌های مختلف برند کمک می‌کند. علاوه بر آن مانع استفاده از رنگ‌های متفاوت در طراحی‌های گرافیکی برند می‌شود. رنگ‌های اصلی، فرعی و ترکیبات آن بخش‌هایی هستند که باید توضیح دهید. همچنین کد هر رنگ را برای تبلیغات آنلاین و آفلاین ذکر کنید.
تایپوگرافی: این قسمت به فونت‌های استفاده‌شده اشاره دارد. معمولاً شرکت‌ها سه فونت اصلی، فرعی و جایگزین را طراحی می‌کنند. حداقل و حداکثر اندازه، فاصله حروف و خطوط و جهت قرارگیری تایپوگرافی را باید توضیح دهید.
تصاویر: در این بخش از تصاویری استفاده کنید که الهام‌بخش داستان برند شما هستند. به‌کارگیری این تصاویر به فهم بهتر مأموریت برند کمک می‌کند. نکات مهم برای انتخاب تصاویر در کانال‌های ارتباطی، تکنیک‌های ویرایش عکس و استفاده از فیلتر و نمایش عکس با لوگو بخش‌هایی است که باید به آن بپردازید.
لحن: لحن یا صدای برند درواقع سبک ارتباطی شما را با مخاطبان هدف نشان می‌دهد. در این بخش باید اشاره کنید که به‌دنبال لحنی دوستانه هستید یا صمیمانه. همچنین می‌خواهید زبان معیار را رعایت کنید یا تمایل به شکسته‌نویسی دارید. در این بخش باید تمامی بایدها و نبایدهای صدای برند را ذکر کنید.
برند بوک و گایدلاین هویت بصری چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم گایدلاین هویت بصری بخشی از برند بوک است و می‌توانید سندی مستقل را برای آن طراحی کنید. نام‌های متفاوتی مثل راهنمای استایل یا منشور گرافیکی برای گایدلاین هویت بصری به کار می‌رود. اجزای آن نیز به ارکان هویت بصری برند اشاره دارد و هریک را به تفصیل توضیح می‌دهد. برند بوک روی چشم‌انداز، مأموریت و استراتژی برند متمرکز است و تلاش می‌کند به‌عنوان شناسنامه برند هویت آن را آشکار کند تا ذی‌نفعان برند و کارکنان سازمان ارتباط عمیق‌تری با برند برقرار کنند.
طراحی برند بوک نقشه راه شما و شناسنامه هویت برند شماست. همچنین کمک می‌کند اهداف برندسازی خود را فراموش نکنید و از مسیر اصلی گمراه نشوید. افزون بر این می‌توانید برای ایجاد هماهنگی میان تیم‌های مرتبط با برندسازی از آن استفاده کنید و یکپارچگی برند خود را حفظ کنید. حفظ یکپارچگی برند تأثیر بسیاری در برقراری ارتباط با مخاطبان هدف دارد و هرقدر این روند در کانال‌های ارتباطی یکپارچه‌تر باشد، به ایجاد ارتباط عمیق‌تر با مخاطبان شما می‌انجامد.